Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplicht gemeenten om in de begroting en jaarrekening een paragraaf over het grondbeleid op te nemen. De paragraaf grondbeleid in de jaarrekening en begroting is in samenhang met de nota Grondbeleid, een belangrijk instrument voor het sturen, beheersen en controleren van het grondbeleid. In artikel 16 van het BBV is bepaald waaruit de verplichte paragraaf grondbeleid ten minste dient te bestaan. Kort gezegd geeft de gemeenteraad in de paragraaf grondbeleid van de programmabegroting aan, wat het te voeren grondbeleid het komende jaar is om de ruimtelijke doelstellingen/opgaven van de gemeente Hilversum te realiseren. In de paragraaf grondbeleid van de eerstvolgende jaarrekening wordt vervolgens gerapporteerd wat er is gerealiseerd en hoe dit zich verhoudt tot de aanvankelijke voornemens uit de begroting.
Grondbeleid
Grondbeleid in Hilversum
De raad heeft op 3 februari 2010 de nota Grondbeleid vastgesteld. Dit beleid is vastgesteld vanuit de behoefte aan meer consistentie en transparantie bij de besluitvorming over ruimtelijke projecten. Via deze nota maakt de gemeente Hilversum transparant op welke manier zij gebruikmaakt van het grondbeleid en de bijbehorende instrumenten. In de nota Grondbeleid houdt de gemeente rekening met de aanbeveling van de Rekenkamercommissie om een strategisch grondbeleid op maat te maken en daarbij een relatie te leggen met de ruimtelijke opgaven van de komende jaren. Tevens dient de nota als beleidskader voor het sturen en de controle van het grondbeleid. De nota Grondbeleid bevat keuzes met betrekking tot de volgende onderwerpen: het type grondbeleid (faciliterend met mogelijkheid voor selectief actief grondbeleid), het uitgiftebeleid, het grondprijsbeleid, de risico’s, het monitoren van grondexploitaties en de betrokkenheid van de raad.
Daarnaast bevat de nota regels over de verliezen en winsten van grondexploitaties. Deze regels zijn gebaseerd op het voorzichtigheidsbeginsel.
Dit voorzichtigheidsbeginsel houdt in dat gemeentelijk vastgoed dat niet bijdraagt aan de gemeentelijke ambities wordt verkocht. Het college van B&W heeft vervolgens in januari 2017 besloten tot een gestructureerde verkoopstrategie, waardoor zij op de juiste momenten het verkoopproces kan sturen.
Uitvoering grondbeleid
Rapportages
De gemeente Hilversum actualiseert jaarlijks de grondprijzen in overeenstemming met het geldende grondbeleid jaarlijks De Raad heeft het memo grondprijzen 2017 op 14 december 2016 vastgesteld.
Grondexploitaties
Per 1 januari 2017 waren er vier lopende grondexploitaties: Anna’s Hoeve Bouwplan; Anna’s Hoeve Sanering; KPN locatie Regev terrein en Lage Naarderweg/Crailoseweg. In 2017 zijn de twee verlieslatende grondexploitaties Anna’s Hoeve Sanering en KPN locatie Regev en de winstgevende grondexplotatie Lage Naarderweg/Crailoseweg afgesloten zodat er per 1 januari 2018 nog slechts één grondexploitatie open is.
De grondexploitatie Anna’s Hoeve Bouwplan is winstgevend en wordt geactualiseerd, een herziening is niet nodig.
Conform de stellige uitspraak in het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) zijn in onderstaande tabel de te verwachten resultaten van de grondexploitaties zowel tegen nominale als contante waarde gepresenteerd.
Prognose lopende grondexploitaties | Nominale Waarde | Contante Waarde | Jaar van Afsluiting |
Anna's Hoeve Bouwplan | -6.819.170 | -6.425.856 | 2020 |
Totaal | -6.819.170 | -6.425.856 |
Winsten
In 2017 is de grondexploitatie Lage Naarderweg/Crailo met een voordelig resultaat afgesloten.
Grondexploitaties | Werkelijk 2017 | Begroot 2017 | Verschil | Voordelig | |||
A | B | B -/- A | ref | ||||
Lage Naarderweg/Crailoseweg | -395.378 | -389.275 | 6.103 | Voordelig | 1 | ||
Totalen | -395.378 | -389.275 | 6.103 |
- Het voordelige verschil is ontstaan doordat er minder kabels en leidingen omgelegd zijn dan oorspronkelijk de bedoeling was.
Verliezen
Grondexploitaties | Werkelijk 2017 | Begroot 2017 | Verschil | Voordelig | |||
A | B | B -/- A | ref | ||||
Anna's Hoeve Sanering | 2.024.734 | 2.002.897 | -21.837 | Nadelig | 1 | ||
KPN locatie/Regev | 265.121 | 294.949 | 29.828 | Voordelig | 2 | ||
Totalen | 2.289.855 | 2.297.846 | 7.991 |
- Het nadelig verschil is ontstaan door een iets te hoge berekening van de te verwachten subsidie.
- Door een gecombineerde opdracht tot sanering en woonrijp maken is een voordeel behaald van € 29.828.
Gronduitgifte: verkoop/ erfpacht
In 2017 is geen grond in erfpacht uitgegeven. Verkoop van gronden heeft plaatsgevonden via de volgende grondexploitaties:
- Anna’s Hoeve Bouwplan
- Lage Naarderweg/Crailoseweg
Exploitatieplannen / anterieure overeenkomsten
De gemeente is in beginsel verplicht om bij het vaststellen van een bestemmingsplan een exploitatieplan vast te stellen. Hiervan kan een gemeente afzien als zij de door haar te maken kosten op een andere manier kan verhalen. Tot op dit moment heeft de raad van Hilversum nog geen enkel exploitatieplan vastgesteld. Bij alle betreffende bestemmingswijzigingen zijn of worden afspraken gemaakt met de betrokkenen over dit kostenverhaal.
Ten behoeve van de ontwikkeling van onderstaande locaties zijn de navolgende anterieure overeenkomsten afgesloten:
- Monnikenberg (2012)
- Lucent (2017)
- Lingotto (2017)
- Philipslocatie (intentie-overeenkomst 2017)
Verkoop niet-strategisch bezit
De verkopen niet strategisch bezit bedroeg in 2017 een bedrag van € 1.825.469.
In de programmabegroting was een winst van € 500.000 op de verkoop niet strategisch bezit opgenomen. Na aftrek van de boekwaarde bedroeg de netto opbrengst € 1.733.756.
Verkoop niet strategische panden | € | 1.459.846 |
Verkoop niet strategische gronden | € | 365.623 |
Totaal | € | 1.825.469 |
Aankoop Crailo
De gemeenteraden van Hilversum, Laren en Gooise Meren hebben op 18 december 2017 de Intergemeentelijke grondexploitatie Crailo vastgesteld.
Voor de samenwerking zal een gezamenlijke privaatrechtelijke entiteit worden ingericht. De kapitaals-/risicodeelname voor de gemeente Hilversum, Gooise Meren, Laren bedraagt respectievelijk 45%, 45% en 10%. In 2017 was de gemeente Gooise Meren penvoerder voor de voorbereidingskosten. Met ingang van 2018 is de gemeente Hilversum penvoerder tot het moment dat de Gemeenschappelijke Exploitatiemaatschappij Crailo een feit is. Nadat in 2018 de GEM is ingericht worden de gemaakte plankosten ingebracht in de grondexploitatie Crailo.