Voorwoord
Met deze jaarstukken doen wij verslag van de resultaten van de Begroting 2017. Daarmee doet het college 2014-2018 van D66, VVD en CDA haar laatste verslaglegging. Wij zijn trots op de behaalde resultaten en menen dat een stevig fundament is gelegd voor de verdere bouw aan een zorgzaam, economisch sterk en levendig Hilversum. In de wijken en buurten van Hilversum is het steeds fijner om te wonen.
2017 was een jaar waarin op verschillende plaatsen in de stad de ambities van de stad zichtbaar werden. De resultaten laten zien dat er belangrijke stappen voorwaarts zijn gezet en de doelstellingen, zoals die zijn geformuleerd in het coalitieakkoord 2014-2018 grotendeels gerealiseerd zijn. De transformatie van de Zorg is in de afgelopen jaren goed geland en we zijn nog beter in staat mensen die en steuntje in de rug nodig hebben te bereiken. In het centrum kreeg ook in 2017 een verder opknapbeurt en nam de levendigheid toe. Er kwamen nieuwe winkels en horecagelegenheden bij en de basis voor en prachtig stationsplein werd gelegd. De keuze voor Hilversum door Nike, de toename van het aantal mediabedrijven dat zich in Hilversum vestigde toont aan dat de economie de weg terug heeft gevonden en Hilversum een steeds aantrekkelijker vestigingsplaats is voor bedrijven en instellingen. De bouw van nieuwe woningen lag ook in 2017 hoog. In de afgelopen 4 jaar werden er gemiddeld 220 woningen per jaar opgeleverd, waarvan 53% in het sociale segment. Dat volume is in vergelijking met de vele jaren daarvoor hoog. Door steeds intensiever contact tussen buurten en de gemeente kunnen we steeds meer maatschappelijke taken samen met de buurt uitvoeren. In 2017 heeft de gemeente haar blik weer verder naar buiten gericht. Het samen met de Hilversummers, ondernemers en partners werken aan de belangrijkste maatschappelijke opgaven was leidend en kan in de komende periode verder worden uitgebouwd.
In 2017 stemde de gemeenteraad in met nieuw financieel beleid. Door de daarin verwerkte beukennotenwet ontstaat een transparantere financiële huishouding en worden de lasten niet meer allemaal op de schouders van toekomstige generaties geladen en kunnen we meer doen met minder geld. We sluiten het jaar 2017 af met een voordelig rekeningresultaat van afgerond € 5,7 miljoen. Dat is € 3,9 miljoen beter dan in begroot. Het resultaat wordt positief beïnvloed door verplichte winstname op grondexploitaties. Gelijktijdig vielen de zorgkosten hoger uit. Een precieze opbouw van het resultaat leest u in hoofdstuk 5.2. Ten aanzien van de programma’s legt dit verslag verantwoording af over de inkomsten en uitgaven.
Tot slot bevat het jaarverslag een uitgebreide toelichting op de financiële positie van de Gemeente Hilversum. Die positie laat zien dat we er als gemeente financieel kerngezond voor staan. In 2017 konden we net als in de afgelopen jaren de risico’s verder beheersen. Na bestemmingsvoorstellen ontstaat een voordeel van afgerond € 6,4 miljoen, dat aan de algemene reserve kan worden toegevoegd. Daarmee is die reserve in de afgelopen jaren met maar liefst 28 miljoen toegenomen. Hiermee kunnen we constateren dat we zorgvuldig omgaan met het geld van onze inwoners, de belastingbetalers. Er is alle reden om voor de nieuwe raadsperiode optimistisch naar de toekomst te kijken. De resultaten in deze Jaarrekening bieden daarvoor een goede basis.
Al met al zijn veel van de plannen uit het coalitieakkoord gerealiseerd en draagt het college ook het huishoudboekje in prima staat over aan het volgende college: Hilversum staat er goed voor!
Leeswijzer
De jaarstukken zijn het sluitstuk van de begrotingscyclus, en heeft een controlerende functie. Deze functie is in het duale stelsel in belang toegenomen. Bij de controle zijn diverse aspecten van belang.
De jaarrekening moet een getrouw beeld geven en de baten en lasten, alsmede de balansmutaties, moeten op een rechtmatige manier tot stand zijn gekomen. Door het vaststellen van de jaarrekening wordt het college gedechargeerd voor het uitgevoerde financieel beheer.
Het jaarverslag moet verenigbaar zijn met de jaarrekening, dat wil zeggen de cijfers in beide documenten moeten met elkaar overeenstemmen en de conclusies ten aanzien van de financiële positie moeten eenzelfde beeld uitstralen.
Voorts is het jaarverslag met name van belang voor de toetsing van de doelmatigheid en doeltreffendheid van het beleid.
De jaarstukken van de gemeente moeten volgens artikel 24 van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) ten minste bestaan uit:
- het jaarverslag;
- de jaarrekening
waarbij het jaarverslag ten minste moet bestaan uit:
- de programmaverantwoording;
- de paragrafen
en de jaarrekening ten minste moet bestaan uit:
- overzicht van baten en lasten en de toelichting hierop;
- de uiteenzetting van de financiële positie (balans en de toelichting hierop);
- de bijlage met de verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen.
In hoofdstuk 1 zijn de financiële beschouwingen opgenomen waarmee in het kort het financiële beeld wordt weergegeven en toegelicht. Meer uitgebreide informatie vindt u terug in de programmaverantwoording (hoofdstuk 2) en de verantwoording over de sterprogramma's (hoofdstuk 3), waar per (ster)programma wordt ingegaan op prestaties, indicatoren en financiën. Hoofdstuk 4 omvat de wettelijk verplichte paragrafen.
De formele jaarrekening van de gemeente, waarop de accountantsverklaring is gebaseerd, betreft de hoofdstukken 5 Overzicht van baten en lasten, 6 Balans met toelichting en 7 SiSa-verantwoording.
Het jaarverslag bevat de inhoudelijke ambities en de daarbij behorende resultaten en financiën, verdeeld over de begrotingsprogramma’s Wonen & leven, Zorg, Werken, Bestuur en Financiën & grondexploitaties. De jaarrekening bevat financieel-technische overzichten, die dieper inzicht verschaffen in de financiële situatie van onze gemeente.
Er is overzicht gecreëerd in alle ambities door per begrotingsprogramma een doelboom op te stellen. Aan de hand van deze doelbomen zijn de politieke keuzes gemaakt. In elke doelboom is aangegeven uit welke thema's het programma bestaat en wat de ambities binnen deze thema's zijn. Per ambitie zijn vervolgens de belangrijkste activiteiten opgenomen.
Gelet op de bestendige gedragslijn ‘rekening volgt begroting’ volgt de inhoud en volgorde van de jaarstukken zoveel mogelijk de inhoud en volgorde van de programmabegroting 2017.
Ten opzichte van de voorgaande jaarrekening is het onderstaande veranderd:
- De jaarstukken 2017 is ingedeeld naar de voorgeschreven taakvelden in plaats van subfuncties. Hiervoor is een nieuw rekeningschema ingevoerd. In de bijlage wordt op het niveau van de taakvelden verantwoord.
- De wettelijk verplichte 39 indicatoren zijn opgenomen in de programma’s.
- In de programmaverantwoording (programma 4) is een overzicht van de overhead opgenomen (voorschrift BBV). In de paragraaf lokale heffingen is de toerekening van de overhead aan de heffingen inzichtelijk gemaakt.
- In de programmaverantwoording (programma 5) is een overzicht van algemene dekkingsmiddelen opgenomen (voorschrift BBV).
- In de paragraaf lokale heffingen is een nacalculatie opgenomen van de kostencomponenten welke bij de opstelling van de heffing zijn betrokken. Hiermee is de kostendekkendheid inzichtelijk gemaakt.
- In de paragraaf financiering komt de doorberekende rente aan de orde. In het verlengde hiervoor valt te melden dat wij het advies van de commissie BBV om geen bespaarde rente meer te berekenen, hebben overgenomen met ingang van het begrotingsjaar 2017.
- Anders dan voor 2017 hebben wij nu de prestaties van de verbonden partijen in de programma’s benoemd.