Deze paragraaf geeft een financiële beschouwing op het eigen vermogen, de financiering en het weerstandsvermogen. Voor de beoordeling van de financiële positie is het namelijk belangrijk om zowel naar de exploitatie als de balans te kijken. In de balans komt de verhouding van de bezittingen (activa) in beeld en de daarvoor beschikbare eigen middelen (reserves) en financieringsmiddelen van derden (schulden). Ook voor het bepalen van het eigen vermogen kijken we naar de balans. Waarbij het eigen vermogen de uitkomst is van de waarde van alle bezittingen (activa) minus de schulden.

Het eigen vermogen is opgebouwd uit de algemene reserve, bestemmingsreserves en het saldo van de jaarrekening. De reserves zijn in 2017 met een bedrag van € 0,6 miljoen afgenomen. Het jaarrekeningsaldo is € 5,7 miljoen (afgerond). Voor een bedrag van € 1,9 miljoen is dit resultaat via budgetoverheveling al bestemd. Een bedrag van € 6,4 miljoen is vrij aanwendbaar. Per saldo daalt het eigen vermogen in 2017 met € 2,0 miljoen (stand van 31-12-2017 (€ 96,0 miljoen) ten opzichte van de stand 31-12-2016 (€ 98,1 miljoen).

De reservepositie bestaat voor een groot gedeelte (€ 16,3 miljoen) uit “bestemmingsreserves”. Aan deze reserves heeft de raad eerder een bestemming gegeven. Deze reserves zijn zonder (nieuwe) besluitvorming van de raad niet vrij besteedbaar. De algemene reserve van de gemeente is binnen de financiële beleidskaders wel vrij aanwendbaar en bedraagt eind 2017 € 74 miljoen (exclusief het nog te bestemmen resultaat bij de jaarrekening). In de afgelopen collegeperiode is de Algemene Reserve met ruim € 28 miljoen toegenomen. In de Toelichting op de Staat van Reserves (hoofdstuk 6.4) bij deze jaarrekening worden de verschillen tussen begrote en werkelijke mutaties per reserve toegelicht.

De houdbaarheid van de gemeentefinanciën op de langere termijn hangt af van de ruimte om, naast de noodzakelijke uitgaven voor publieke voorzieningen, de schuldverplichtingen in de vorm van rente en aflossingen te betalen. Daarom letten wij naast de baten en lasten (exploitatie) ook nadrukkelijk op de geldstromen, de hoogte van de schuld in relatie tot het kunnen betalen van de rente en aflossing en de beschikbare weerstandscapaciteit. Het is wenselijk dit goed te monitoren omdat een oplopende schuldenpositie de begrotingsruimte op termijn kan verminderen.

Hilversum staat er wat dat betreft goed voor. Deze positieve tendens tekent zich ook af in het gunstige verloop van de financiële kengetallen. Zowel de kengetallen voor de schuldquote, de structurele exploitatieruimte alsook de belastingcapaciteit worden als goed beoordeeld. De solvabiliteitsratio is verder verbeterd ten opzichte van het niveau van de begroting. De schuld is uitgekomen op € 171,8 miljoen en ligt daarmee € 14,7 miljoen hoger dan in de begroting was geraamd. Dit verschil wordt veroorzaakt door de aankoop van de gronden op Crailo voor € 18,7 miljoen. Zonder deze, in de begroting nog niet voorziene, aankoop was de schuld lager uitgekomen dan begroot. Deze aangekochte gronden worden de komende jaren ingebracht in de GEM Crailo BV waardoor de schuldpositie weer zal verbeteren. Samengevat is de schuldontwikkeling nog steeds binnen de veiligheidsmarges zoals de VNG die hanteert. In de paragraaf Financiering (hoofdstuk 4.4) staat een uitgebreide analyse op het vreemd en eigen vermogen.

Hilversum is een stad die wil blijven investeren. Hieraan zijn onlosmakelijk financiële risico's verbonden. Daarom is en blijft het van belang te sturen op het beheersen van deze risico’s. Hilversum kent daartoe een actief risicomanagementbeleid, bouwt actief aan een relatief compleet risicoprofiel en hecht veel waarde aan de opgave om het weerstandsvermogen in evenwicht te houden met de gekwantificeerde risico's.
Bij de totstandkoming van deze jaarrekening zijn de risico’s geactualiseerd. Vervolgens is berekend welk bedrag nodig is om deze risico’s financieel af te dekken. Dit bedrag is afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt de ratio van het weerstandsvermogen die in onderstaande tabel is gepresenteerd.

Het weerstandsvermogen classificeert als meer dan uitstekend en is ten opzichte van de afgelopen jaren flink toegenomen. Als laatste geldt in zijn algemeenheid dat de rapportage over het weerstandsvermogen altijd een momentopname is. Nieuwe projecten, economische ontwikkelingen en investeringsbeslissingen kunnen het risicoprofiel beïnvloeden waardoor het weerstandsvermogen aan tussentijdse fluctuaties onderhevig is.